 |
| Centrum Głuchowa. |
O tym, że moje korzenie sięgają wielkopolskiego Głuchowa w gminie Komorniki dowiedziałem się z aktu zgonu mego dziadka Marcina Przybylskiego. Stało się to za sprawą mych badań genealogicznych, którymi zajmuję się z przerwami od kilkunastu lat. Po nitce do kłębka, wertując szereg dokumentów, swymi poszukiwaniami oplotłem Ziemię Komornicką i na jej obszarze, jak zdołałem ustalić znajduje się gniazdo rodowe Przybylskich ze Strzelna z linii Marcina. Do tych poszukiwań zmobilizowany zostałem przez rodzinę: brata Antoniego, kuzyna Macieja Strzeleckiego, śp. kuzyna Marka Przybylskiego z Włocławka, jak również przez ostatnie trzy lata, przez przyjaciół z Wielkopolskiego Towarzystwa Genealogicznego „Gniazdo” z siedzibą w Gnieźnie, którego członkiem jestem od 2008 r.
Ale to, czym powodowany byłem w trwałym udokumentowaniu efektów mych poszukiwań, był 22 sierpień 2010 r. W tym dniu wraz z Heliodorem Rucińskim udałem się na spotkanie genealogów wielkopolskich do Szreniawy w gminie Komorniki w powiecie poznańskim. Tam znajduje się Muzeum Narodowe Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego i na ten dzień zaplanowany został w nim IV Europejski Festiwal Sztuki Ludowej oraz widowisko pt. „Wesele Kurpiowskie”. Jak tylko dotarła do mnie wieść o tym, że mam okazję przy tej sposobności odwiedzić Komorniki, przez które będę przejeżdżał oraz pobliskie Głuchowo, to z całej mocy zapałałem do odwiedzin mych stron rodzinnych - mego gniazda rodowego.
Dreszczyk emocji targnął mną, kiedy w niedzielę 22 sierpnia, o godz. 8:30 wyjechaliśmy ze Strzelna, kierując się na Poznań. Po raz pierwszy moja stopa miała dotknąć ziemi mych przodków – Ziemi Komornickiej. Przejechaliśmy Poznań i skierowaliśmy się na autostradę A2, a po wjechaniu na nią w mig ukazał się nam zjazd: 3 km Komorniki. Heliodor włączył nawigację GPS, wpisując Głuchowo. Przejeżdżając Komorniki doznałem swego rodzaju olśnienia spowodowanego nowoczesną zabudową miejscowości. Liczne punkty usługowe, hurtownie, magazyny, punkty handlowe, osiedla mieszkalne, chodniki, stan nawierzchni ulic i dróg wszystko to zdawało się krzyczeć do mnie: Jesteś w Wielkopolsce!
Głos wydobywający się z GPS oznajmił nam bliskość Głuchowa. Podobnie, jak w Komornikach, zauważyłem nowoczesną zabudowę. Przy wjeździe do tej miejscowości znajdują się duże firmy działające w branży spedycyjno-logistycznej, m.in.: „Poczta Polska”, „Dhl Express” Spółka z o.o. Tuż za nimi, za wysokim murowanym płotem pozostałości po dawnej majętności ziemskiej. Z przeszłości ostał się jedynie park przydworski. Ulicą Komornicką wjeżdżamy do wsi. Samochód stawiamy po sklepem o architekturze przypominającej epokę późnego Gierka. Wkraczamy do centrum i tutaj niespodzianka, duży plac centralny zajmuje staw, od którego nazwę wzięła ulica Stawowa, wokół stawu rozłożyły się zabudowania mieszkalne i gospodarskie. Przy jednym z gospodarstw stał kombajn, przygotowany do omłotów. W części przyfolwarcznej w oczy rzuca się solidny czworak - zapewne z okresu międzywojnia. Podobnie u początku ulicy Parkowej, również czworak, chyba z tego samego okresu, z widocznymi podziałami wykupowymi mieszkań na własność.
 |
| Czworak pomajątkowy w centrum wsi. |
 |
| Wiejski Dom Kultury Dworek. |
Skierowaliśmy się w uliczkę wiodącą ku budynkowi zbudowanemu na wzór dworu, ale z widoczną nowoczesną architekturą. Obiekt ten przyklejony jest do ściany północnej parku podworskiego. Z daleka widać napis głoszący, iż znajduje się w nim siedziba Gminnego Ośrodka Kultury: Dom Kultury „Dworek” w Głuchowie. Przy okazji dowiedzieliśmy się, że we wsi działa Koło Gospodyń Wiejskich. Odbywają się również spotkania dzieci ze Świetlicy Słoneczko oraz zajęcia grupy teatralnej "Kapucynek". Wieś ta posiada klub sportowy FC Głuchowo.
Po przekroczeniu furtki podwórca otaczającego „Dworek”, oczom mym ukazał się duży kamień polny ustawiony na wzór obelisku, z wyrytym nań napisem. Głosi on, iż pod nim spoczywa żołnierz napoleoński. Onegdaj w dawnym parku podworskim jeszcze do niedawna znajdował się głaz z wyrytym napisem: „Tu spoczywa nieznany oficer z czasów Napoleona. 1806” . Głaz ustawiony był na mogile żołnierza, który zmarł w trakcie podróży do pobliskiego Konarzewa, zaś obecnie głaz czasowo przeniesiono do Komornik[1], ustawiając w Głuchowie replikę.
Wrażenie niesamowite, żołnierz napoleoński w Głuchowie. Zacząłem szukać informacji o Konarzewie, by wyjaśnić skąd wziął się żołnierz napoleoński w Głuchowie. Okazało się, że w okresie napoleońskim Konarzewo było siedzibą rodziny Ksawerego i Justyny z Dzieduszyckich Działyńskich. W 1806 Działyńscy gościli w pałacu Napoleona. Wspomina o tym w swych pamiętnikach Dezydery Chłapowski pisząc: „...Drugiego dnia wyjechał konno około południa i kazał się prowadzić tak, żeby zobaczyć pałac polski. Ruszył zaraz za miastem drogą ku Stęszewu i nie stanął aż w Konarzewie.”[2]
Czyli było to, w drodze z Konarzewa do Komornik i Poznania w czasie objeżdżania okolic Poznania z udziałem Dezyderego Chłapowskiego. Wydarzenie to miało miejsce w grudniu 1806 r. Zatem, ów oficer mógł umrzeć nagle z przyczyn nieznanych, lub z przeziębienia, a może upadł nieszczęśliwie z konia. By nie przeciągać zbytnio spekulacji, przejdźmy do kolejnego etapu naszej wizyty w Głuchowie.
Opuszczając teren „Dworka” podążyliśmy w kierunku północnym, ulicą Parkową, za widocznym z daleka starszym mężczyzną, by „zdobyć języka” o wsi i jej mieszkańcach. Zagadnąłem głuchowianina, zadając mu pytanie, czy wie gdzie znajdowała się we wsi karczma?
– Oczywiście, że wiem. Patrzcie panowie w głąb ulicy, na jej końcu, za stawem stoi piętrówka. Tam niegdyś była karczma.
- Widzi pan – wtrąciłem - w tej wsi w czasach zaborów mieszkał mój pradziadek Casper Przybylski wraz ze swoją małżonką Antoniną z Kaczmarków i byli zagrodnikami, czyli mieli niewielkie gospodarstwo.
- Tuż przy tej karczmie mieszkali Kaczmarkowie, bogaci włościanie, mieli oni ponad 50 hektarów. Starsi ludzie opowiadali o karczmie, ale ja już jej nie pamiętam. Za to obok w tym dużym gospodarstwie mieszkała wdowa Kaczmarkowa, której syn pierworodny zginął w obozie koncentracyjnym. Po wojnie, wystawiła ona przy gospodarstwie dużą kapliczkę poświęconą zamęczonemu przez hitlerowców synowi. Dziś już tych Kaczmarków i Przybylskich nie ma. Gospodarstwo zostało sprzedane i prowadzi je ktoś inny. W miejscu karczmy wystawiono tę piętrówkę, co panowie widzicie. We wsi mieszkają dwie rodziny Przybylskich, ale one z tamtymi już nic wspólnego nie mają. Przyszli oni tutaj po 1945 r. Idźcie panowie na koniec ulicy to zobaczycie figurę, gospodarstwo i miejsce, na którym stała karczma.
 |
| Przed "karczmą" środek placu zajmuje staw pełen ryb. |
 |
| Miejsce, w którym miała stać karczma. |
 |
Dziś można dojechać do Głuchowa, które łączy się z Poznaniem, podążając ulicą Grunwaldzką do jej końca. W tym miejscu wjeżdżamy na ulicę Poznańską, która po wiadukcie nad autostradą A2 doprowadzi nas do wsi.
 |
| Komorniki, kościół parafialny. |
Tego samego dnia, wracając do Komornik, wstąpiliśmy do kościoła parafialnego, do którego od zawsze Głuchowo należało. Stanął on w 1911 r. w miejscu starego XVI-wiecznego gotyckiego kościoła. Z poprzedniego zostało samo prezbiterium, w którym przy ołtarzu głównym chrzczeni byli moi przodkowie. Tak więc, stary ślad pozostał. W kruchcie świątyni wiszą marmurowe tablice, poświęcone ofiarom I wojny światowej oraz Powstania Wielkopolskiego. Wśród długiej listy poległych widnieją nazwiska Przybylskich i Kaczmarków. Przyklęknąłem w nawie głównej i pomodliłem się przez chwilę w intencji przodków. Wnętrze wywarło na mnie dość ponure wrażenie, może z racji patyny, pokrywającej ściany i półmroku tu panującego. Do świątyni zaczęli przybywać wierni na kolejną niedzielną mszę św. Heliodor zrobił kilka zdjęć i wycofaliśmy się z wnętrza. Dochodziła godz. 11:00.
 |
| Przykościelny mini cmentarz z XIX-wiecznymi grobami proboszczów komornickich. |
 |
| Jeden z licznych pomników nagrobnych Przybylskich. |
Marian Przybylski
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz